ثبت مالکیت فکری چیست

به حقوق مربوط به آفرینش و خلاقیت های فکری در زمینه علمی، صنعتی، فنی، ادبی و هنری حقوق مالکیت معنوی می گویند. در واقع مالکیت فکری یک مفهوم حقوقی است که براساس آن چگونگی حمایت و استفاده از محصولات فکری بشر تعیین می شود. هرچند موضوع این نوع مالکیت ابتکارها و تراوش های ذهنی انسان است، ارزش مادی نیز دارد و به همین دلیل جزء گروهی از اموال محسوب می شود.

انواع مالکیت فکری

Copyright
کپی رایت که در فارسی به آن حقوق مولف گفته می شود و در رابطه با حقوق آثار ادبی – هنری است.

Industrial designs
همان طرح صنعتی است که در مالکیت فکری منظور از طرح صنعتی همان ویژگی های ظاهر و زیباشناختی یک کالا است که کاملا خلاقانه و مبتکرانه می باشد.

Patents
به گواهینامه ثبت اختراعات Patent گفته می شود.
Trademarks
همان علائم تجاری است که کالا و خدمات یک شخص یا شرکت را از کالاها و خدمات یک شخص و شرکت دیگر متمایز می کند.

Geographical indications
همان نشانه های مبدا جغرافیایی کالا است. بعضی از کالاها به دلیل مبدا جغرافیایی که دارند مثل زعفران قائنات، گلاب قمصر، انار ساوه و…، کیفیت و ارزش خاصی پیدا می کنند. بر اساس قانون تنها کسی می تواند از این نشانه استفاده کند که کالایش در همان منطقه جغرافیایی تولید شده باشد.

New plant varieties
به معنی گونه های جدید گیاهی است. در کشاورزی پیش می آید که گونه جدیدی از طریق پیوند زدن یا مهندسی ژنتیک تولید شود که به پیوند زننده یا تولید کننده آن حقوقی تعلق و تولید محصول تا مدت خاصی در انحصار او قرار می گیرد.

Trade secrets
رازهای تجاری و مربوط به اطلاعات محرمانه ای است که ارزش تجاری دارند و قانون از این اطلاعات حمایت می کند.

Protection against unfair competition
از نظر قانون یک تجارت باید منصفانه باشد و اگر کسی رفتاری غیر منصفانه داشته باشد، قانون با آن برخورد خواهد کرد.

برای حمایت مالکیت فکری، سازمان جهانی مالکیت فکری موسوم به ” وایپو ” به وجود آمده است. در این سازمان معاهده های چند جانبه بسیاری میان دولت ها منعقد شده است از جمله آن ها ، کنوانسیون پاریس برای حمایت از مالکیت صنعتی و کنوانسیون برن برای حمایت از آثار ادبی و هنری.

در نتیجه می توان گفت مالکیت فکری شامل دو قسمت کلی است :
1- مالکیت صنعتی
۲- مالکیت ادبی و هنری

مالکیت صنعتی چیست

مالکیت صنعتی شامل مقرراتی برای حمایت از پدیدآورندگان حقوق ناشی از علائم تجاری یا صنعتی و یا خدماتی ، اسم تجاری ، سمبل یا علامت ، ورقه های اختراع ، گواهی اشیاء مصرفی، اشکال و ترسیمات است و همچنین شامل مقرراتی مربوط به رقابت نامشروع و سوء استفاده از حقوق مالکیت صنعتی می شود.

علائم تجاری چیست

علائم تجاری علامت هایی هستند که برای معرفی کالا و محصول از لحاظ کیفیت و ضمانت مرغوبیت جنس آن ها مورد استفاده قرار می گیرند که می تواند نقش، رقم ، حرف و … باشد. ثبت علامت اختیاری می باشد مگر در مواردی که دولت الزامی قرار داده باشد. به عنوان مثال ، مواد غذایی که باید در لفاف و ظروف مخصوصی باشد مثل کنسرو ، کره یا نوشابه و آب های گازدار یا لوازم آرایشی که اثر مستقیم روی پوست بدن انسان دارد.
علامت تجاری باید جدید باشد و سابقه ثبت توسط دیگران را نداشته باشد. باید ابتکاری و توام با طراحی و ظرایف شکلی باشد به طوریکه مشتری را به اشتباه و سردرگمی و در نتیجه به انتخاب نادرست سوق ندهد.
طبق ماده ۱۲ قانون ثبت و علائم و اختراعات ، علامت تجاری قابل نقل و انتقال است ولی انتقال آن در مقابل اشخاص ثالث وقتی معتبر خواهد بود که موافق مقررات این قانون به ثبت رسیده باشد. در صورت ثبت، دولت از آن حمایت می کند. مرجع ثبت، اداره  ثبت شرکت ها و مالکیت صنعتی است.
علامت هایی که ثبت آن ها ممنوع است عبارتند از:

1- پرچم مملکتی ایران و هر پرچم دیگری که دولت ایران استعمال آن را به طور علامت تجاری منع کند.
2-علائم موسسات رسمی مانند هلال احمر، صلیب سرخ و نظایر آن.
3- علائمی که مخل انتظامات عمومی یا منافی عفت باشد.
4- کلمات و یا عباراتی که موهم انتساب به مقامات رسمی ایران باشد از قبیل دولتی و امثال آن.

مزایای ثبت اسم تجاری

اغلب تجار برای شناساندن تجارت خانه یا بنگاه یا شرکت خود اسم یا عنوانی انتخاب می کنند و تحت آن اسم یا عنوان فعالیت یا تجارت می کنند و اغلب این اسم یا عنوان حاکی از شهرت تاجر است که او را تحت آن عنوان یا اسم معرفی و شناخته می کند. این عنوان یا اسم ممکن است اسم شخص تاجر یا نام خانوادگی او باشد.
در شرکت های تجاری اسم تجاری با اسم شرکت یکی است. مزیت اسم یا عنوان تجاری این است که دیگران نمی توانند از شهرت آن نام و اجناس تجاری که تحت آن نام به بازار عرضه می شود برای خود انتخاب کنند یا روی کالاهای خود آن نام را ثبت کرده و مشتریان را به اشتباه بیندازند.
مدت اعتبار ثبت اسم تجاری 5 سال است که با انقضای آن، ثبت مجدد آن امکان پذیر و قابل تجدید می باشد.
به موجب ماده ۵۷۶ قانون تجارت : ثبت اسم تجاری اختیاری است مگر در مواردی که وزارت عدلیه ( دادگستری ) ثبت آن را الزامی کند. در این صورت است که ثبت اسم تجاری از جمله تکالیف بازرگانان خواهد بود.

ورقه اختراع چیست

ورقه اختراع سندی است که با هدف بهره برداری انحصاری از اختراع یا اکتشاف برحسب تقاضای مخترع و مکتشف برای مدت ۵، ۱۰ ، ۱۵ و یا ۲۰ سال از تاریخ تسلیم اظهارنامه ثبت اختراع یا اکتشاف، به مخترع یا مکتشف داده می شود تا دیگران نتوانند از اختراع و اکتشاف او برای تهیه ، توزیع و فروش محصولات خود سوء استفاده کنند. دولت در صورتی از حق بهره برداری انحصاری مخترع حمایت می کند که اختراع مطابق مقررات تودیع و ثبت شده باشد وگرنه هر کس می تواند از آن بهره مند شود.
طبق ماده ۲۶ قانون ثبت علائم و اختراعات هر قسم اکتشاف و اختراع جدید در شعب مختلف صنعتی یا فلاحتی به کاشف یا مخترع آن حق انحصاری می دهد که برطبق شرایط و مدت مقرر در این قانون، از اکتشاف یا اختراع خود استفاده کند، مشروط بر این که اکتشاف یا اختراع فوق مطابق مقررات این قانون در اداره ثبت اسناد تهران به ثبت رسیده باشد. نوشته ای که در این مورد اداره ثبت اسناد تهران می دهد ورقه اختراع نامیده می شود.

 تعریف حقوق مالکیت ادبی و هنری

حقوق مالکیت ادبی – هنری را می توان این طور تعریف کرد که : مجموعه حقوقی است که قانون برای پدید آورنده نسبت به اثر او می شناسد و بهره برداری انحصاری از اثر را برای مدت محدودی برای پدید آورنده و پس از مرگ او برای وراث او ایجاد می نماید. برای به دست آوردن این حقوق، اثر باید برای نخستین بار در ایران چاپ یا پخش یا نشر یا اجرا شده و قبلا توسط هیچ کشوری چاپ یا نشر و اجرا نشده باشد.

مدارک لازم جهت ثبت مالکیت فکری

کپی شناسنامه
کپی کارت ملی
توضیح نوشتاری جامع که معایب و مزایای آن را در بر می گیرد.

نخستین ثبت همراه شماست در امور ثبت نام و نشان و  ثبت علائم تجاری و ثبت لوگو و  اطلاع از شرایط ثبت شرکت   و مراحل ثبت شرکت